Αναζητώντας το φώς, Ελευθεροτυπία 27-11-1998
Συγγραφείς:
Συνέντευξη της Μαίρης Χατζηνικολή στην Φωτεινή Μπάρκα

Τα «Διάφωτα» της 7Οχρονης καλλιτέχνιδας Μαίρης Χατζηνικολή στην Πανελλήνια Εκθεση Κεραμικής

«Στην ουσία εκείνο που επιδιώκω είναι μία ολική αντίληψη του κό­σμου στον οποίο ζούμε και το πλησιάζω με διάφορους τρόπους. Για μένα η αντίληψη τούτου του κόσμου είναι το φως, το φως που πηγάζει μέσα από τα πράγματα, τους ανθρώπους, μέσα απ' οτιδήποτε».

Το αισθάνεσαι αυτό αμέσως, βλέποντας την εικαστική δημιουργία της Μαίρης Χατζηνικολή, τα περίπου 30 «Διάφωτα» που αυτές τις μέρες και ως τη Δευτέρα παρουσιάζονται στην 40ή Πα­νελλήνια έκθεση Κεραμικής στο Μαρούσι (Κηφι­σίας 207), μία έκθεση που οι διοργανωτές της, ο δήμος της πόλης και η Πανελλήνια Ενωση κεραμιστών και αγγειοπλαστών αφιέρωσαν στην καλ­λιτέχνιδα. «Η επιδίωξη που χαρακτηρίζει τη δου­λειά μου των τελευταίων 10 χρόνων», λέει η Μαί­ρη Χατζηνικολή, «είναι η αναζήτηση του φωτός. Φως που διασχίζει το σκοτάδι, που διαπερνά και καταυγάζει τις συμπαγείς μάζες που παρεμβάλλονται. Είναι φως ελπίδα; Φως μήνυμα: Το ανι­χνεύω δουλεύοντας».

«Με τράβηξε στην κεραμική η δυνατότητα που σου παρείχε να κάνεις τέχνη που θα περιέχει πάρα πολλά πράγματα» τονίζει η Μαίρη Χατζηνικολή

Τα πορσελάνινα διάφανα εσώγλυφα της δημι­ουργού στέκονται στην έκθε­ση απέναντι από τις φωτο­γραφίες της, μία ενασχόληση των τελευταίων πέντε χρό­νων. Στα 70 της χρόνια, παρα­μένει πάντα ανήσυχη και δημι­ουργική. «Ολη μου τη ζωή ψά­χνω, από μικρό παιδί. Εψαχνα μέσα στις πέτρες, στο κάθε τι που έβλεπα μπροστά μου. Προσπαθούσα να εισχωρήσω μέσα του, να καταλάβω τι μου λέει, από πού έρχεται, πού πάει», εξομολογείται. «Να, τώρα στα 70 μου άρχισα να κάνω φωτογραφία. Και ψιλοσυζητάω να κάνω και κομπι­ούτερ, δεν είμαι σίγουρη ότι θα βρω το ίδιο προσωπικό εν­διαφέρον, αυτό όμως δεν ση­μαίνει ότι δεν αναγνωρίζω τη δυνατότητα που σου δίνει».

Αρχισε να ασχολείται με την κεραμική ως εικαστική τέ­χνη πριν από 40 χρόνια, όταν στην Ελλάδα το μόνο που υπήρχε ήταν τα παραδοσιακά βάζα, τα οποία «δεν είχαν κα­νένα ενδιαφέρον για μένα. Τα έβλεπα όπως τα βλέπει ο κα­θένας». Με σπουδές ζωγρα­φικής στο εργαστήρι του Πά­νου Σαραφιανού και στην ΑΣΚΤ, συνέχισε με υποτροφία του ΙΚΥ στην «Ακαντέμια ντι Μπελ Αρτι» της Ρώμης. Πα­ράλληλα κι εκεί στην Ιταλία, γνώρισε και σπούδασε την κε­ραμική που σχεδόν μονοπώ­λησε την καλλιτεχνική της δραστηριότητα έως σήμερα. «Με τράβηξε η δυνατότητα που σου παρείχε να κάνεις τέ­χνη που θα περιέχει πάρα πολλά πράγματα. Που είναι και γλυπτική και ζωγραφική και έχει και πολλή έρευνα», τονίζει η κ. Χατζηνικολή. «Από κει και πέρα π διαδικασία είναι για μένα το παν. Η ώρα της δουλειάς είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση. Οταν δουλεύω δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον εαυτό μου απ' αυτό και  δεν το αλλάζω με τίποτε».

Ολα αυτά τα χρόνια n Μαίρη Χατζηνικολή έμει­νε συνειδητά έξω από τα εμπορικά κυκλώματα. Προτίμησε να βγάζει χρή­ματα από οπουδήποτε αλλού για να νιώθει ανεξάρτητη ως καλλιτέχνις κι έτσι δίδασκε καλλιτεχνικά σε σχολείο. «Προσωπικά δεν αισθανόμουν καμία ανάγκη να μπω σ' αυτό το χώρο, που προϋποθέτει μια άλλη ζωή, κοσμική. Χωρίς βέβαια να κρίνω αυτούς που το κάνουν», λέει. «Δεν πιστεύω ότι το έργο που έχω αφήσει είναι εμπόρευμα. Κι όσο  μπορώ δεν πουλάω, το αποφεύγω. Το έργο λει­τουργεί τοποθετημένο σε ένα χώρο που μπορεί να το δει ο κόσμος. Το έργο  τέχνης σαν σκοπό δεν έχει την αγορά από κάποιον αλλά την επικοινω­νία μαζί του. Θα ήθελα να βλέπω και να ξαναβλέπω τον Ηνίοχο των Δελφών, όμως δεν έχω κανένα κέ­φι να τον έχω σπίτι μου. Δεν χρειάζεται, όταν τον έχω δει λειτουργεί μέσα μου, το ξανα­φέρνω στη μνήμη μου όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή. Θα έπρεπε αυτό να το αντιμετωπίσουμε διαφορετι­κά».

Αυτή τη στιγμή η Μαίρη Χα­τζηνικολή πιστεύει πως υπάρ­χει ανταπόκριση στην τέχνη της κεραμικής. «Κάθε χρόνο γίνεται κι ένα βήμα παραπά­νω», επισημαίνει. «Το πρόβλη­μα είναι ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα ουσιαστική παιδεία στο χώρο της κεραμικής. Επομένως αυτός που θέλει να ασχοληθεί πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί μόνος του. Εμείς εδώ στο Μαρούσι δημιουργήσαμε μια φύτρα. Πρέπει όμως να γί­νουν σχολές. Σε μεγάλο αριθ­μό ανθρώπων η κεραμική έχει εδραιωθεί ως τέχνη. Αν την κρίνουν σαν μεγάλη, σαν μι­κρή, σαν μικρότερη, αυτό εί­ναι αστείο».