Η Μαίρη Χατζηνικολή - Σαραφιανού γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928.

Σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήρι του Πάνου Σαραφιανού και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με τον Αντρέα Γεωργιάδη, από όπου αποφοίτησε το 1953 μετ’ επαίνων στο ημίγυμνο και τις υπαίθριες σπουδές.

Έλαβε υποτροφία του ΙΚΥ και συνέχισε σπουδές και πήρε δίπλωμα από την Academia di Belle Arti της Ρώμης, στο Τμήμα Διακοσμητικής την περίοδο 1956-1958 και ως το 1959 στο Centro CALAL της Ρώμης (όπου σπούδασε κεραμική).

Το 1959 ξεκίνησε να εργάζεται στην Αθήνα.

Η δουλειά της παρουσιάστηκε σε μια και μοναδική ατομική έκθεση στην Γκαλερί «Νέες Μορφές», 1961) και σε ομαδικές κυρίως εκθέσεις (πανελλήνιες εκθέσεις 1960, 1963, 1973, 1975, 1987 με γλυπτικά, ζωγραφικά, κεραμικά κ.ά. έργα, καθώς και σε πανελλήνιες και άλλες καλλιτεχνικές εκθέσεις κεραμικής από το 1962 έως και τον Ιούνιο του 2019).

Είχε συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις κεραμικής και εφαρμοσμένων τεχνών κυρίως στην Ευρώπη από το 1962, σε αρκετές από τις οποίες βραβεύτηκε με μετάλλια και τιμητικές διακρίσεις. Τα έργα της έχουν δεχθεί κριτικές από κριτικούς τέχνης ενώ έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικά, βιβλία και ημερολόγια.

Από παλαιά συμμετέχει στον Σύλλογο Αγγειοπλαστών Κεραμειστών στο Μαρούσι και στον Συνεταιρισμό τους, που ιδρύθηκε το 1969. Συμμετείχε συστηματικά στην Πανελλήνια Έκθεση Κεραμικής τόσο στον καλλιτεχνικό όσο και στον βιοτεχνικό τομέα της.

Συχνά διετέλεσε μέλος της Κριτικής Επιτροπής που επέλεγε τα βραβεία.

Παράλληλα εργαζόταν ως εκπαιδευτικός τέχνης, απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Δίδαξε στο Κολλέγιο Άγίας Παρασκευής ως καθηγήτρια του καλλιτεχνικού μαθήματος από το 1962 έως το 1993 και στη ΧΕΝ ως καθηγήτρια ελευθέρου σχεδίου για ενήλικες από το 1965 έως το 1973

Από το 1968, λίγο πριν φύγει από τη ζωή ο Πάνος Σαραφιανός, ασχολείται για πρώτη φορά με το σπουδαστήριο καλών τεχνών που διατηρούσε εκείνος, στην οδό Ιθάκης, το οποίο και διατήρησε ζωντανό για αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του έχοντας βοηθούς συνεργάτες μαθητές του.

Το 1970 οργανώνει με τη συνεργασία φίλων και μαθητών στην αίθουσα τέχνης «Ώρα» την πρώτη αναδρομική έκθεση του Πάνου Σαραφιανού. Θ’ ακολουθήσουν άλλες δύο αναδρομικές εκθέσεις του Πάνου Σαραφιανού.

Η Μαίρη Χατζηνικολή - Σαραφιανού συμμετείχε ενεργά στους αγώνες για την επαγγελματική υπόσταση των εικαστικών καλλιτεχνών. Συμμετείχε δραστήρια στις μεγάλες συνελεύσεις των εικαστικών που έγιναν το Φεβρουάριο του 1975 με αίτημα την τροποποίηση του ιδρυτικού νόμου του έως τότε Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος/ΚΕΕ (νόμου του 1944) και στη μεγάλη συνέλευση εικαστικών που οργάνωσε η επαναδραστηριοποιημένη Ένωση Πτυχιούχων Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (ΕΠΑΣΚΤ) ενάντια στον χουντικό κανονισμό της πανελλήνιας έκθεσης που δημοσίευσε το υπουργείο Πολιτισμού.

Ο κανονισμός, με τον αγώνα των καλλιτεχνών, άλλαξε και εκλέχτηκε η οργανωτική και η κριτική επιτροπή από την ίδια τη συνέλευση των καλλιτεχνών.

Η Μαίρη Χατζηνικολή εκλέχτηκε από τους συναδέλφους της στην κριτική επιτροπή της πανελλήνιας του 1975.

Εκλέχτηκε μέλος στην Επιτροπή Αγώνα που προέκυψε από την Συνέλευση των καλλιτεχνών το Μάιο του 1975, συνέλευση όπου οριστικοποιήθηκε και φραστικά η τελική πρόταση των καλλιτεχνών για την τροποποίηση του νόμου του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Παράλληλα μετέχει στην Επιτροπή Παιδείας της ΕΠΑΣΚΤ η οποία έχει εκλέξει νέο Διοικητικό Συμβούλιο και αναπτύσσει αγώνες για όλα τα προβλήματα του κλάδου καθώς πρωτοστατεί στον αγώνα για την τροποποίηση του νόμου του ΚΕΕ. Σε επόμενες εκλογές η Μαίρη Χατζηνικολή εκλέγεται μέλος του ΔΣ.

Η Μαίρη Χατζηνικολή ανέλαβε οργανωτικό ρόλο στη μεγάλη Έκθεση Διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε στην ΑΣΚΤ το 1975 με συμμετοχή εκατοντάδων καλλιτεχνών και του Συλλόγου των σπουδαστών.

Ο αγώνας των εικαστικών τέλειωσε με επιτυχία και το 1981 ψηφίσθηκε ο νόμος 1218/81, με τον οποίο λειτουργεί το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος/ΕΕΤΕ.

Η Μαίρη Χατζηνικολή συμμετείχε σε όλους τους αγώνες. μετά την ψήφιση του νόμου, του ΕΕΤΕ. Διατέλεσε προεδρεύουσα της Επιτροπής Καλλιτεχνικής Παιδείας, εκπρόσωπος του ΕΕΤΕ σε ΟΛΜΕ, ΑΣΚΤ κλπ.

Εκλέχτηκε μέλος του ΔΣ του ΕΕΤΕ τις περιόδους 1982-1984 και 1992-1994 καθώς και αντιπρόεδρος στο ΔΣ του ΕΕΤΕ τις περιόδους 1980-1982 και 1994-1996.

Εκπροσώπησε το ΕΕΤΕ στις συνδικαλιστικές οργανώσεις του κλάδου των εκπαιδευτικών - καθηγητών εικαστικών μαθημάτων για τα θέματα καλλιτεχνικής παιδείας από το 1981 και συμμετείχε σε ΝΕΛΕ.

Το 1983 υπήρξε από τους βασικούς διοργανωτές του Α΄ Συνεδρίου Καλλιτεχνικής Παιδείας του ΕΕΤΕ στο οποίο πήραν μέρος σε μελετητικές επιτροπές και με εισηγήσεις δεκάδες εκπαιδευτικοί καλλιτέχνες, πήρε μέρος στο «Πανόραμα Παιδείας» το 1992, στο Β΄ Συνέδριο Καλλιτεχνικής Παιδείας του ΕΕΤΕ το 1998, ενώ χρημάτισε εκπρόσωπος του ΕΕΤΕ στο Συμβούλιο Ανωτάτης Παιδείας του ΥΠΕΠΘ κατά τα έτη 1989-1990 καθώς και σε άλλα Τμήματα και Γνωμοδοτικές Επιτροπές του ίδιου υπουργείου αλλά και σε συνέδρια, συμπόσια και ημερίδες Παιδείας, Εικαστικών Τεχνών, ΜΜΕ.

Παράλληλα αρθρογράφησε σε περιοδικά σε θέματα Παιδείας.

Υπήρξε μέλος πολλών κριτικών επιτροπών. Εκπροσώπησε, τέλος, το ΕΕΤΕ στην επιτροπή για την αισθητική πλαισίωση των σταθμών του «Αττικό Μετρό» το 1998.

Όπως δήλωνε η ίδια: «Δεν μπαίνω στη λογική των εκθέσεων και των εμπορικών κυκλωμάτων. Διαφωνώ τελείως με τον τρόπο που αυτή τη στιγμή πλασάρεται το καθετί, γιατί πλασάρεται για ένα ορισμένο κοινό. Μιλάω πάντα για τις γκαλερί. Δεν μιλάω για Πινακοθήκες, Μουσεία κλπ. Μ' αυτή τη λογική είμαι ο ξένος σ' αυτήν την ιστορία. ...».... «Σπούδασα την κεραμική όχι ως εφαρμοσμένη τέχνη, όπως η εδώ κουλτούρα την εννοούσε, αλλά ως ένα ουσιαστικό δημιουργικό - εκφραστικό μέσο με τεράστιες τεχνικές δυνατότητες. Ακριβώς αυτές οι δυνατότητες κάλυψαν μια έμφυτη ανάγκη μου για αναζήτηση και δημιουργία υφής και ύλης, που τη θεωρούσα προϋπόθεση για την παγίωση μιας μορφής και τη μορφοποίηση μιας έννοιας. Από τότε που το συνειδητοποίησα, ζω κάνοντας κεραμική...».

Η Μαίρη Χατζηνικολή ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος από το 1977.