«Η Μαίρη Χατζηνικολή, απλά και αθόρυβα, δημιουργώντας στάσεις, αντιμετωπίσεις και καλλιτεχνικό έργο, άνοιξε νέους δρόμους, που επέδρασαν διαμορφωτικά στην εξέλιξη της κεραμικής τέχνης στην Ελλάδα και πρέπει να της αναγνωριστεί». Αυτά, μεταξύ πολλών άλλων εγκωμιαστικών σχολίων, έγραφε πριν από αρκετά χρονιά σε εκτενές κείμενό του στα «Κεραμικά χρονικά» ο Χαράλαμπος Δαραδήμος. Η ίδια η Μαίρη Χατζηνικολή-Σαραφιανού δεν επιδίωξε ποτέ την προβολή, υπηρέτησε ταπεινά την τέχνη της για πολλά χρόνια, μέχρι πριν από λίγο καιρό, που έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών, σε ηλικία 91 ετών.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928, σπούδασε ζωγραφική με τον μετέπειτα σύντροφό της, σπουδαίο εξπρεσιονιστή ζωγράφο Πάνο Σαραφιανό, και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με τον Αντρέα Γεωργιάδη, από όπου αποφοίτησε το 1951 μετ’ επαίνων στο ημίγυμνο και στις υπαίθριες σπουδές. Αμέσως μετά έφυγε με υποτροφία για σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης και εκεί ήρθε σε επαφή με το μεγάλο πάθος της, την κεραμική τέχνη. Σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπει τη ζωγραφική στο τελάρο και να αφοσιώνεται σε αυτήν.

Η μετάβαση βέβαια δεν έγινε εντελώς τυχαία, καθώς, όπως σημείωνε ο Χ. Δαραδήμος, «ήδη στα τελευταία έργα ζωγραφικής της υπάρχει έντονο το στοιχείο της κατασκευαστικής αντίληψης που αργά ή γρήγορα θα αναζητούσε διέξοδο στον τρισδιάστατο χώρο. […] Η Μαίρη Χατζηνικολή βρίσκει στην κεραμική τον “τόπο” συνλειτουργίας ζωγραφικών, γλυπτικών και κατασκευαστικών αντιμετωπίσεων, αλλά και τη δυνατότητα ανάπτυξης δρόμων για την κοινωνική λειτουργία του καλλιτεχνικού της έργου. Ζωγραφικές αναπτύξεις σε κεραμικό πλακάκι που θα ενταχθούν σε κτίρια, έργα γλυπτικού και κατασκευαστικού χαρακτήρα καθώς και παραγωγή πολλαπλών γλυπτών και αντικειμένων με κάποια χρηστικότητα θα αποτελέσουν, έτσι επιγραμματικά αναφερμένα, τις περιοχές όπου θα ξετυλίξει μορφοποιητικά αισθήσεις και συναισθήματα».

Η Χατζηνικολή παρουσίασε τη δουλειά της σε εκθέσεις ατομικές και ομαδικές, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Εργα της έχουν κοσμήσει περιοδικά και βιβλία, έλαβε βραβεία και διακρίσεις. Παράλληλα, είχε πλούσια εκπαιδευτική δραστηριότητα ως καθηγήτρια εικαστικών μαθημάτων, αλλά και έντονη αγωνιστική δράση. Μπήκε μπροστά στην προσπάθεια για κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Ελλήνων καλλιτεχνών, οι οποίοι της οφείλουν πολλά. Μακριά από τα φώτα και τα εμπορικά δίκτυα, υπηρέτησε την τέχνη και την εκπαίδευση.